HENDRIK BOENDER

Hendrik (Henk) Boender

1-DE JEUGD VAN HENDRIK BOENDER.

Hendrik Boender werd in Dussen geboren op 3 Oktober 1917 als vierde zoon van Hendrik Boender en Geertuida Sophia van Zijderveld.
In zijn jeugdjaren was hij een mollig kereltje, wat hem de bijnaam “Dikke Drikas” opleverde.
Op de foto hier links is dat nog goed te zien.

Op 19-jarige leeftijd woonde hij nog thuis in Dussen, getuige zijn lidmaatschapskaart van de NJHC (Nederlandsche Jeugd-Herberg Centrale), uit 1936.

2-HET BEROEP VAN HENDRIK.

Na zijn opleiding volgde hij op 25-jarige leeftijd in 1942 dhr. G. Verhoeven op als Gemeente-secretaris in Giessen, hemelsbreed zo’n tien km van Dussen.
Sinds 1973 maakt Giessen deel uit van de Gemeente Woudrichem.

Blijkbaar was de afstand van Dussen naar Giessen te groot, of wellicht beschikte Henk niet over een fiets, want hij nam zijn intrek in een pension, geleid door mevrouw Schaap.

3-CORRESPONDENTIE.

In de oorlog correspondeerde hij regelmatig met zijn broer, Guus Boender.
Onderstaande brief werd naar Sneek gestuurd, waar Henk's broer Guus en zijn gezin van September 1944 tot Juni 1945 geëvacueerd waren.

Het betrof oa de mededeling, dat van Jan Hak nog geen spoor was en een waarschuwing aan zijn broer, om vooral voorzichtig te zijn ten aanzien van een bepaald persoon uit Den Haag.
Voornoemde "man uit Den Haag" is mogelijk betrokken geweest bij het verraad van de verzetsgroep KP-Peter, naar aanleiding waarvan Dussenaar Jan Hak, Zoon van Hendrik Cornelis Hak (van de Conservenfabriek), waarover in de brief sprake is, op 29 Juli 1944 te Vught werd gefusilleerd.

4-HET VERZET IN DE OORLOG.

Hendrik Boender was actief betrokken bij het verzet in het “land van Heusden en Altena”, waar hij zich o.a. bezig hield met het vervalsen van Persoonsbewijzen en het onderbrengen van onderduikers.
Hij was lid van de "LO" (Landelijke organisatie voor Onderduikers), opgericht eind 1942 en de "LKP" (Landelijke KnokPloegen).

5-ARRESTATIE.

Als Gemeente-secretaris van Giessen was hij door de Duitsers verplicht om bepaalde werkzaamheden uit te voeren. Aan die opdrachten, die tegen zijn Christelijke opvoeding en zijn persoonlijke overtuiging in gingen, weigerde hij echter pertinent elke medewerking.
Begin 1945 kwam hij er achter, dat de Duitsers hem zochten, waarop hij prompt onderdook bij het toenmalige hoofd van de Lagere school te Giessen, de heer Kooiman.

Het is heel wel mogelijk dat zijn schuilplaats bij Kooiman is verraden, want op 15 Januari 1945 wordt hij opgepakt in Rijswijk, nog geen 2 km van Giessen en ter plaatse zeer zwaar mishandeld onder het oog van vele omstanders, die niets tegen de mishandeling konden of durfden uitrichten.
Als reden voor zijn arrestatie werd spionage opgegeven.

Na deze zware mishandeling werd Hendrik overgebracht naar de gevangenis aan het Wolvenplein te Utrecht.

6-EXECUTIE.

Via de Biltsestraatweg werd hij uiteindelijk van de gevangenis aan het Wolvenplein naar Fort De Bilt gebracht, waar hij op 30 April 1945, samen met Koos Hoogerheiden, eveneens uit Giessen (belastingambtenaar), Arie van Driel uit Werkendam en Kees van der Sande uit Sleeuwijk door de Duitsers werd gefusilleerd.

Voor hen kwam de bevrijding van Utrecht op 7 mei 1945, door het 49ste Britse West Riding Reconnaissance Corps, ook wel de “Polar Bears” genoemd, te laat.

Executieplaats in Fort De Bilt.

De lichamen van de vier slachtoffers werden na de executie overgebracht naar het Stads- en Academisch ziekenhuis aan de Catharijnesingel in Utrecht.

7-NAAR HUIS.

Dominee van Wieringen, toen Ned. Hervormd predikant in Werkendam, heeft er uiteindelijk voor gezorgd, dat de vier lichamen werden vrijgegeven, zijn geïdentificeerd en niet in Utrecht, maar in hun respectievelijke woonplaatsen konden worden begraven.
Ook Hendrik werd thuisgebracht. Niet in Dussen, maar in Giessen, waar hij tot zijn arrestatie werkte en woonde.

Op de foto rechts worden de kisten met de vier slachtoffers op een vrachtwagen geladen om vervolgens naar hun respectievelijke woonplaatsen te worden getransporteerd.
Een verpleegster draagt één van de kransen, die de kisten zullen begeleiden. In het midden, links van de verpleegster, staat de zuster van Louis Davids, Heintje Davids, die ondergedoken zat in Utrecht.

8-DE BEGRAFENIS

Op 15 Mei 1945 wordt hij begraven op de begraafplaats van de Hervormde Gemeente in Giessen.

Hieronder zijn de foto's weergegeven, die zijn genomen tijdens de begrafenis van Hendrik Boender en Koos Hoogerheiden.

   
 

9-MONUMENT-1

Op Zaterdag, 27 September 1947, ruim twee jaar na de executie, wordt op de begraafplaats van de Hervomde Gemeente in Giessen een grafmonument onthult ter nagedachtenis aan Hendrik Boender en Jacobus Bertus Hoogerheiden.
In het Nieuwsblad voor het Land van Heusden en Altena van Donderdag, 2 Oktober 1947, wordt hieraan een artikel besteed op de voorpagina.

Klik op de afbeelding links om het artikel te lezen.

Het monument bestond uit twee stenen, beiden omvat door een hardstenen band met in het midden een zuil waarop aan één kant het jaartal 1940 met de Nederlandse Leeuw staat en aan de andere kant de tekst: "Opgericht door inwoners van Giessen en van Meeuwen en Babiloniënbroek.

Nu (2010) staat alleen de middelste zuil nog achter de graven van Hendrik en Koos.

De grafstenen van Hendrik Boender en Koos Hoogerheiden met gedenkzuil.

Na de onthulling spreekt "meester" Hendrik Boender, de vader van Hendrik, een dankwoord uit en ook Dominee Hindriks houdt nog een korte redevoering en overhandigt daarna Hendrik's vader en de weduwe van Koos Hoogerheiden een plaquette als aandenken.

10-MONUMENT-2.

Op 29 April 1995 werd in Fort de Bilt een nieuwe gedenkplaats ingewijd met zes naamstenen van hen, die daar werden geëxecuteerd of bij Utrecht zijn omgekomen door executie, moord of bij de gevechten tijdens de bevrijdingsdagen.
Hendrik's naam staat op de vijfde gedenksteen.

Links: 3 van de 6 naamstenen ; rechts: naamsteen met de naam van Hendrik Boender.

11-ERELIJST

Op de website van het NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogs Documentatie) is de erelijst te zien, waarop de namen van ca. 18.000 slachtoffers staan, die tijden de oorlog als militair of verzetsstrijder zijn gevallen.

Ook de naam van Hendrik Boender staat daar op.
Klik op de afbeelding rechts om de bladzijde van de erelijst te bekijken.

Hendrik Boender werd slechts 27 jaar oud.